زنان هند به دنبال سیاست
زنان هند درپی كسب جایگاه برتر سیاسی
جام جم آنلاین: تصویب طرح تقویت جایگاه سیاسی زنان در هند ، انگیزه تازهای را به نیم میلیارد نفر جمعیت زنان این كشور داد تا برای كسب جایگاههای فراتر دورخیز كنند. همین مساله نگرانیهایی را در میان بسیاری از اقشار جامعه حتی زنان دامن زد كه آیا آنها از چنین توانی برخوردار هستند یا در آینده برخوردار خواهند شد؟ آنچه را میخوانید گزارش شبكه الجزیره از بحثهای موافقان و مخالفان این طرح و چشمانداز آینده جایگاه سیاسی زنان در هندوستان است.
مجلس سنای هند روز 6 مارس برابر با 15 اسفند گذشته، طرح پیشنهادی تقویت جایگاه زنان در هند را مطرح كرد. در صورت تصویب این طرح روند سرنوشت زنان هند كاملا تغییر كرده و میتوان بیش از گذشته نسبت به آینده آنان امیدوار بود.
طرح تقویت جایگاه زنان، رویای دیرینه زنانی چون براندا كارات، جامعهشناس و نماینده مجلس و سوشما سواراج، ناسیونالیست هندی بوده است كه البته موضعگیریهای خصمانهای مقابل یكدیگر داشتهاند.
از دیگر زنان سیاستمدار طرفدار طرح میتوان از سونیا گاندی، رهبر حزب كنگره یاد كرد. وی كه تا پیش از پیشنهاد طرح از مصاحبه با رسانههای گروهی رویگردان بود، بتازگی كاملا تغییر رویه داده و با شركت در مصاحبههای مختلف خشنودی خود را از پیشنهاد طرح در مجلس سنا ابراز میكند. در صورت تصویب این طرح در مجلس نمایندگان، این طرح جنبه قانونی پیدا خواهد كرد.
سونیا گاندی 13 سال برای پیشنهاد و تصویب طرح تقویت جایگاه زنان مبارزه كرده است. او در این خصوص میگوید: من مصمم شده بودم با متقاعد كردن هواداران همسرم راجیو گاندی برای تحقق این طرح از طریق سیاسی اقدام كنم
ارزیابی اهمیت سیاسی طرح
ارزش و اهمیت طرح پیشنهادی مجلس سنا به این دلیل است كه احزاب مختلف سیاسی را وادار به پذیرش حضور كاندیداهای زن در انتخابات مجلس كرده و تخصیص 33 درصد از كرسیهای مجلس و شوراهای شهر و روستا را به آنها نوید میدهد.
در حال حاضر پرسش مهمی كه در مورد طرح تقویت جایگاه زنان مطرح است، این خواهد بود كه آیا تصویب طرح میتواند گامی بزرگ و به جلو برای نیم میلیارد زن هندی كه از آموزشهای لازم برخوردار نبودهاند، باشد؟
این طرح در حالی در مجلس سنا مطرح شد كه تصویب بسیاری از طرحهای پیشنهادی پیشین در ارتباط با زنان در گذشته با شكست مواجه شده است.
سونیا گاندی 13 سال برای پیشنهاد و تصویب طرح تقویت جایگاه زنان مبارزه كرده است. او در این خصوص میگوید: من مصمم شده بودم با متقاعد كردن هواداران همسرم راجیو گاندی برای تحقق این طرح از طریق سیاسی اقدام كنم.
البته تلاشهای گذشته برای تصویب طرح بیثمر نماند، چرا كه حزب مخالف طرح، بهاراتیا جاناتا نیز حمایت خود را از تصویب طرح اعلام كرده است.
موافقان و مخالفان
به نظر میرسد پیشنهاد طرح قانون حمایتی زنان، مردم هند را به 2 دسته موافق و مخالف تقسیم كرده باشد.
مخالفان طرح معتقدند این یك اقدام نمایشی صرف بوده و با توجه به اینكه بیشتر زنان هند به طبقه پائین و فاقد صلاحیتهای لازم اختصاص دارند، تصویب آن با شكست مواجه خواهد شد. اما افراد موافق معتقدند طرح پیشنهادی نهتنها توتمپرستی نبوده، بلكه تنها مسیر ممكن برای رساندن زنان به جایگاه حقیقیشان در مجلس است. مناظرات اخیر بر سر طرح، منتقدان را از ادامه انتقادهایشان باز نداشته تا جایی كه گروهی از آنان با سر دادن زمزمههایی مانند فقدان زنان كارآمد و با صلاحیت برای كاندیداتوری انتخابات مجلس، فضای هند را آكنده از ترس و تردید كردهاند.
طرفداران تصویب طرح همواره میپرسند كه چرا همیشه فكر میكنید مردان صلاحیت لازم برای تصدی جایگاههای سیاسی را دارند؟ به این ترتیب انگشت اتهام آنها به سمت مردان هند قرار گرفته كه همیشه جایگاههای سیاسی را حق مسلم خود دانسته و هیچ گاه برای یافتن زنان كارآمد و باصلاحیت به منظور كاندیداتوری مجلس تلاش نكردهاند.
یكی از تصوراتی كه مخالفان در ذهن مردم ترسیم كردهاند این است كه در صورت تصویب طرح، مردان سیاستمدار، حمایت و طرفداری زنان و دختران خود را از دست خواهند داد. آنها از لالو پواساد، یكی از وزرای پیشین هند كه به اتهام فساد مالی به زندان افتاد و همسرش وی را ترك كرد به عنوان نمونهای عینی یاد میكنند؛ البته این مخالفان میگویند در صورت تصویب طرح، چنین شرایط مشابهی را برای زنان فعال در عرصه سیاسی پیشبینی كردهاند، اما تجربیات گذشته ترسیمكننده تصویری دیگر از این طرح پیشنهادی است، چراكه تجربه حاصل از حضور موفق معدودی از زنان در جایگاههای شوراهای روستایی در سال 1994 گویای توانمندی آنها در جلب اعتماد و اطمینان مقامات بوده است.
بدبینیهای بیشتر
بدبینیهای انتقادآمیز در مخالفت با تصویب طرح تقویت جایگاه زنان، تردیدهایی را درباره موفقیتآمیز بودن حضور آنها در عرصه شوراهای روستایی در سال 1994 میلادی به دنبال دارد، هرچند این مخالفان در صورت روبهرو شدن با شواهد محكم در مورد حضور موفق زنان در سال 1994 میلادی به زودی تغییر عقیده خواهند داد.
خانم آشا چودهاری، رئیس شورای هاریانا، یكی از ایالتهای شمالی هند در مورد طرح پیشنهادی میگوید: من در گذشته به هیچ عنوان وارد مسائل سیاسی و اجتماعی نشده بودم، اما در حال حاضر خود را مدیون شرایطی میدانم كه موقعیت حال حاضر را برایم فراهم كرده است. او در ادامه میافزاید: اگر بخواهید صبر كنید تا مردها شانس برخورداری از حقوق برابر را به زنان بدهند، باید برای همیشه در انتظار بمانید. اكنون نسل جدیدی از زنان سیاستمدار و شاغل در جایگاههای بزرگ اجتماعی و سیاسی پا به عرصه گذاشتهاند.
خانم رانجا ناكوماری، رئیس مركز تحقیقات اجتماعی هند نیز میگوید: زنان فعال در شوراهای روستایی هند ثابت كردهاند كه بیش از مردان در مسائلی چون راه، سلامت، مدرسه و آب متمركز و فعال بودهاند.
بعضی كارشناسان اصرار دارند كه بهتر است به این نسل جدید از زنان فرصت دهیم تا به آرامی برای تصدی پستهای بالاتر رشد كنند و آماده شوند. این یك روند طبیعی است كه نسبت به تحمیل زنان از سوی دولت به جایگاههای سیاسی، عاقلانهتر به نظر میرسد.
گفتنی است این نظریه هنوز نتوانسته نظر هواداران تصویب طرح را به خود جلب كند. سوبها شینی علی، نماینده و جامعهشناس هندی اعتقاد دارد: كشور هند در حال گذر از زمان حكومت تبعیض جنسیتی و ورود به مرحلهای از رشد و شكوفایی برابری جنسیتی است. وی ادامه میدهد: ما برای تحقق این تغییرات باید در مقابل مجلس و دخالتهای ایالتها ایستادگی كنیم.
محكمهپسندترین دلیل مخالفان با طرح این است كه با تصویب آن 33 درصد از كرسیهای مجلس به زنان اختصاص یافته و این احتمال وجود دارد كه طی 15 سال آینده این رقم به 99 درصد افزایش یابد.
گروهی از منتقدان میگویند تصویب نشدن طرح باعث میشود نمایندگان زن مجلس برای ادامه فعالیتها و مشاركتهایشان در امور سیاسی دچار بیانگیزگی شوند.
در مقابل، حامیان تصویب طرح میگویند تصویب طرح از پدیده چرخش قدرت سیاسی میان عدهای خاص كه هر سال به صورت تكراری روی كار میآیند، جلوگیری میكند. از دیگر اثرات تصویب طرح میتوان به جلوگیری از ورود افرادی كه با تكیه بر بنیه مالی خود وارد عرصه سیاسی میشوند، اشاره كرد. موافقان تصویب طرح میگویند در حال حاضر مبارزه برای تصویب طرح بیش از گذشته شفاف و دموكراتیك است.
یكی از نمایندگان زن مجلس هند میگوید: سیاست هند برای سالیان دراز جولانگاه مردان بوده و حال زمان آن رسیده تا به این دوره پایان دهیم.
زنان مخالف طرح
باید گفت مخالفان طرح پیشنهادی مجلس سنا فقط مردها نیستند، بلكه در میان آنها تعداد اندكی از زنان سیاستمدار مانند مایاواتی، رهبر حزب دالیت نیز به چشم میخورند. او از معدود زنانی است كه بدون كمك گرفتن از روابط خانوادگی یا استفاده از اسم و رسم همسرش، صرفا به دلیل هوش و فراست سیاسی و قابلیتهای شخصیتی خود به این جایگاه دست یافته است.
او با تقبیح طرح پیشنهادی مجلس سنا، آن را در ضدیت با خطمشی حزب خود توصیف میكند و به همین منظور قصد دارد با ترتیب دادن تظاهراتی علیه آن، مخالفت خود را اعلام كند. در این میان گروهی دیگر از سیاستمداران در پی جلب حمایت حزب دالیت و مسلمانان هند برای تصویب طرح بوده و این شعار را سر دادهاند كه مخالفت با تصویب طرح فقط به نفع زنان ثروتمند است كه برای تضعیف جایگاه دیگر زنان بخصوص زنان مسلمان بشدت در تلاشند.
سخنگوی حزب كنگره میگوید: حزب دالیت كه مخالف تصویب طرح است، چرا تعداد زنان مسلمان و نیز زنان وابسته به حزب خود را كه طی مبارزات انتخاباتی گذشته به دلیل تبعیض جنسیتی از دور رقابتها خارج شدهاند، اعلام نمیكند.
تبعیض جنسیتی
واقعیت این است كه در دوران حاكمیت تبعیض جنسیتی در هند تمام احزاب سیاسی این كشور ازجمله حزب كنگره مقصر هستند، چرا كه اگر آنها به صورت داوطلبانه 33 درصد از حق كاندیداتوری حزبشان را به زنان اختصاص میدادند، دیگر نیازی به پیشنهاد طرح و مبارزه برای تصویب آن نبود. حقیقت این است كه همیشه آنها مردان را در اولویت قرار دادند.
با تصویب طرح در مجلس نمایندگان و تبدیل آن به یك قانون رسمی، كشور هند دچار تحولات اساسی خواهد شد. به دنبال آن، شرایط حضور 181 زن در مجلس و شوراهای شهر و روستا فراهم میشود. پریا دات، یكی از نمایندگان زن مجلس هند میگوید: سیاست هند برای سالیان دراز جولانگاه مردان بوده و حال زمان آن رسیده تا به این دوره پایان دهیم.
اكنون با تاسی به تمام زنان موفق در عرصه سیاست، اعتماد لازم برای اختصاص كرسیهای مجلس به آنها فراهم شده است. این چشمانداز همچنین ضرب شستی برای مخالفان حضور زنان در عرصه سیاسی خواهد
تنظیم:س.آقازاده