پیمان استارت و تغییر سیاست آمریکا

ایالات متحده و روسیه چندی پیش اسناد مربوط به کاهش تسلیحات

هسته ای موسوم به استارت 3 را مبادله کردند و بر این اساس قرار است تعداد کلاهک های راهبردی خود را از 2 هزار و 200 کلاهک به یک هزار و 550 کلاهک کاهش دهند.

ایالات متحده و شوروی سابق پس از جنگ جهانی دوم و به عنوان فاتحان جنگ، دیواری در برلین برقرار کردند و عملا جهان را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم کردند. از این پس با گسترش سلاح های هسته ای از سوی این دو کشور فضای صلح مسلح قبل از جنگ جهانی اول به نوعی تکرار شد و تحت عنوان جنگ سرد بر جهانیان تحمیل گردید. در این شرایط فضا به سوی گسترش سلاح های هسته یی از سوی این دو کشور و اقمار آنها به نوعی آغاز شد. در این میان علی رغم گسترش این کلاهک ها توسط دو ابر قدرت وقت، 59 کشور و از جمله آمریکا و انگلیس پیمان موسوم به معاهده منع گسترش هسته یی، ان پی تی، را به امضا رساندند و کشورها را مجاب به رعایت آن کردند و آؤانس بین المللی انرژی اتمی نیز ناظر بر اجرای آن شد.

تدوام گسترش این کلاهک ها و لزوم برقراری ارتباط میان دو ابرقدرت فضا را برای امضای پیمان استارت از سوی سران دو کشور فراهم کرد. با امضای این پیمان در سال 1991 و در دوران گورباچف دو کشور متعد به کاهش کلاهک های هسته یی خود شدند. بعد از اتمام مدت این پیمان در دسامبر سال ۲۰۰۹ دو طرف برآن شدند که قرارداد جدیدی را جایگزین آن سازند. دمیتری مدودف، ریاست جمهوری روسیه و همتای آمریکاییش، باراک اوباما در ۸ آوریل سال گذشته در پراگ پیمان استارت جدید را امضا کردند. پیمان استارت جدید در سه بخش سازمان یافته است. بخش اول، متن پیمان می‌باشد. بخش دوم متشکل از پروتکل پیمان که شامل حقوق و تعهدات اضافی مرتبط با مفاد پیمان است و در واقع حقوق و تعهدات در این دو سند است. بخش سوم شامل ضمیمه های فنی و پروتکل است.

امضاء کنندگان پیمان پذیرفته اند که هر سه بخش از نظر قانونی الزام آور است. بر اساس مفاد پیمان استارت جدید، پس از ۷ سال از لازم الاجرا شدن این پیمان، نباید تعداد موشک‌های بالستیک و زیردریایی‌هایی که قابلیت حمل کلاهک هسته ای  دارند، برای طرفین بیش از ۷۰۰ فروند و موشک بالستیک و زیردریایی غیر مستقر از ۸۰۰ فروند بیشتر باشد؛ همچنین نباید موشک‌های بالستیک و زیردریایی هایی که دارای کلاهک هسته ای هستند، برای هر یک از طرفین از ۱۵۵۰ فروند تجاوز کند. مدت اعتبار قرارداد جدید،۱۰ سال خواهد بود. نهایتا پس از تصویب دوما و کنگره ی دو کشور اسناد این پیمان توسط لاورف و کلینتون، وزرای خارجه روسیه و آمریکا مبادله شد. این روند کماکان توسط دو کشور ادامه خواهد یافت و هر یک با داشتن این تعداد کلاهک هسته یی در واقع در برابر یکدیگر صف آرایی می کنند تا مبادا تعداد کلاهک یکی از دیگری بیشتر باشد و موازنه قوا به هم بخورد! اما جالب است که در این پیمان و نه در هیچ پیمان دیگری نظیر ان پی تی کلاهک های هسته یی سایر کشورها نظیر هند، پاکستان و رژیم جعلی صهیونیستی دیده نمی وشد و گامی در جهت کنترل آن برداشته نمی شود.

نکته جالب توجه آنکه هنوز سران آمریکا و روسیه به این مقوله واقف نشده اند که دیگر در شرایط فعلی تعداد کلاهک های هسته یی نمیتوانند معادلات امروز جهان را تعیین کنند. ذهن فرسوده مقامات این کشورها هنوز در دوران جنگ سرد باقی مانده است و نمی خواهند این واقعیت را قبول کنند. اگر تعداد کلاهک ها جوابگو بود چرا رژیم صهیونیستی از گروهک کوچک مقاومت در جنگ 33 روزه شکست خورد. مگر نه اینکه این رژیم دارای حداقل 200 کلاهک است و حزب الله کلاهکی در اختیار ندارد.

البته از این واقعیت نیز نباید غافل بود که آمریکا و روسیه با امضای چنین قراردادهایی روابط خود را در جاهایی دیگر موازنه می کنند اما نکته قابل توجه در این میان این مساله است که با امضای چنین اسنادی کماکان فضای آلوده بین الملل که تنها با آرای چند کشور متاثر می شوند ادامه می یابد و امیدی به تغییر آن از سوی این کشورها نیست. این همان نکته ای است که بارها از سوی جمهوری اسلامی ایران در مورد دروغ بودن سیاست تغییر اوباما مطرح شده است.

هاتف پوررشیدی

بخش سیاست