تبیان، دستیار زندگی
سامانه مخابراتی دوربرد هوافضایی آسمان که به منظور ایجاد ارتباطات امن و پایدار با برد 150 کیلومتر، در سال 95 رونمایی شد، این سامانه از لحاظ نظامی اهمیت ویژه ای دارد.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

رونمایی از تجهیزات نظامی خاص ایران در سال 95

سامانه مخابراتی دوربرد هوافضایی آسمان که به منظور ایجاد ارتباطات امن و پایدار با برد 150 کیلومتر، در سال 95 رونمایی شد، این سامانه از لحاظ نظامی اهمیت ویژه ای دارد.

فرآوری: آزاده مرنی -بخش سیاست تبیان

رونمایی از تجهیزات نظامی خاص ایران در سال 95

با وجود تحریم های ظالمانه ی غربی علیه جمهوری اسلامی ایران در سالی که گذشت، متخصصین داخلی با تمام توان بر آن شدند تا از این دوره گذر نموده و با توجه به تاکیدات مقام معظم رهبری در راستای پیشرفت در دوره تحریم و خنثی سازی برنامه های دشمن؛ قدمی موثر بردارند. آنان با تمام فشارهای وارده و محدودیت های خاص، توانستند تجهیزات نظامی کشور را بروز کرده و در رزمایش های مختلف قدرت نظامی ایران زمین را به رُخ جهانیان کشیدند. در زیر به برخی از مهم ترین این تجهیزات اشاره می کنیم.

رزمایش "مدافعان حریم ولایت"

در مرحله اصلی رزمایش «مدافعان حریم ولایت» نیروی هوافضای سپاه انواع سامانه‌های راداری و موشکی که به همت متخصصان و دانشمندان توانمند کشورمان طراحی و ساخته شده است، بکارگرفته شد. این سامانه ها شامل سامانه موشکی سوم خرداد، سامانه موشکی طبس، سامانه موشکی صیاد 2 و نیز سامانه‌های راداری برد بلند قدیر، سامانه راداری برد متوسط مطلع الفجر و سامانه راداری رعد و کاوش، است. بخشی از ویژگی‌های سامانه های موشکی و راداری بکارگیری شده در رزمایش پدافندی سپاه به این شرح است:

موشک های  S200 با توجه به زمان طولانی پس از خرید، مورد بهینه سازی و همچنین عمردهی واقع شده اند تا عملکرد مناسب را در شرایط لزوم داشته باشند، ضمن آنکه سامانه رادار کنترل آتش S200 نیز که با نام 5N62 شناخته شده و رادار هشدار اولیه (مادر) با نام 5N84A مورد بهسازی واقع شده.

سامانه موشکی سوم خرداد

سامانه پدافندی بومی با برد 75 کیلومتر و ارتفاع 30 کیلومتر با قابلیت درگیری همزمان با چندین هدف متخاصم با سطح مقطع راداری پایین و فناوری مقابله با جنگ الکترونیک با پیشرفته ترین تکنولوژی روز دنیا را داراست. این سامانه چابک، متحرک و با قابلیت تحرک پذیری بسیار بالا است.

سامانه موشکی طبس

سامانه پدافندی بومی با برد 60 کیلومتر و ارتفاع 30 کیلومتر برای مقابله با انواع اهداف متخاصم و مقابله با جنگ الکترونیک با تکنولوژی روز دنیا است. سامانه طبس چابک، متحرک با قابلیت تحرک پذیری بالا قادر به رهگیری اهداف و نیز تولید آسان است.

سامانه موشکی صیاد 2

سامانه موشکی بومی با برد 75 کیلومتر و ارتفاع 30 کیلومتر با قابلیت درگیری همزمان با چندین هدف متخاصم با سطح مقطع راداری پایین و پنهان کار است. این سامانه موشکی با قابلیت مقابله با جنگ الکترونیک به دست محققان وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح طراحی و ساخته شده است.

رادار برد بلند قدیر

سامانه راداری سه بعدی برد بلند جهت کشف و ردگیری تهدیدات هوایی تا برد 1100 کیلومتر است. این سامانه راداری قابلیت کشف و ردگیری ریزپرنده ها و اهداف پنهان کار را دارار می باشد.

رادار مطلع الفجر

سامانه راداری برد متوسط جهت کشف و ردگیری تهدیدات هوایی در برد 500 کیلومتر است.  سامانه راداری مطلع الفجر قابلیت کشف و ردگیری انواع هواپیما و پهپاد را دارد.

سامانه راداری کاوش

سامانه راداری سه بعدی برد کوتاه جهت کشف و ردگیری تهدیدات هوایی در برد 150 کیلومتر و ارتفاع پست است. این سامانه راداری قابلیت کشف و ردگیری اهداف هوایی ارتفاع پایین و موشک های کروز را دارد.

رزمایش مشترک پدافند هوایی

این رزمایش سه روز به طول انجامید و طی آن یگان های پدافندی ثابت و متحرک در نقاط از پیش تعیین شده مستقر شدند که از آن جمله می توان به بارگذاری سامانه های موشکی، برقراری خط ایمن ارتباطی بین یگان های شرکت کننده در رزمایش و همچنین تست آزمایشی سامانه ها پیش از شلیک اشاره کرد، ضمن آنکه با بهره گیری از رادارهای مادر و تاکتیکی سیار، تحت شبکه یکپارچه پدافند هوایی کلیه اقدامات و تحرکات رخ داده در منطقه عمومی رزمایش مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت.

در فاز دوم این رزمایش پدافندی مدافعان آسمان ولایت را باید تلفیقی از تست سامانه های پدافند موشکی، جنگ الکترونیک، ارتباطی و همچنین یگان های رهگیر نیروی هوایی دانست. تست میدانی سامانه پدافند موشکی ارتفاع متوسط مرصاد نیز از دیگر اقدامات این روز بود.

سامانه موشکی مرصاد مستقر در جزیره خارک پس از 27 سال (پایان جنگ تحمیلی) اقدام به شلیک یک تیر موشک شلمچه به سمت پهپاد متخاصم بر فراز خلیج فارس کرد.

مرصاد نمونه بومی سامانه پدافندی موفق هاوک (مخفف Homing All The Way Killer به معنای قاتل در تمام مسیرها و به اختصار انگلیسی HAWK) ساخت شرکت ریتیون (Reytheon) ایالات متحده است که ایران پیش از انقلاب اسلامی نوع I-HAWK (هاوک بهبود یافته) را خریداری کرد که بعدها به عنوان ستون فقرات موشکی پدافند هوایی کشورمان طی 8 سال جنگ تحمیلی، با کارکردی تحسین برانگیز در برابر نفوذ هواپیماهای رژیم بعثی عراق عملکرد فوق العاده ای را به نمایش گذاشت و با بهره گیری از کارکنانی زبده توانست حجم وسیعی از هواگردهای متجاوز شکار کند آن هم در حالیکه تا پایان جنگ به جز یک مورد ارتقا نسبت به نمونه های در اختیار عراق تغییرات چندانی را ندید و البته بسیار موفق تر از آنان نیز عمل کرد. بهره گیری و نصب این موشک بر روی جنگنده ها و هماهنگی آن با رادار AN/AWG-9 آن نهایتا منجر به خلق دستاوردی مهم با نام موشک «سجیل» (AIM-23 SkyHAWK) شد که حداقل شکار دو جنگنده عراقی شامل سوپراتاندارد و MiG-29 را در بازه ای حساس از جنگ در کارنامه دارد.

«مرصاد» با الگو قرار دادن هاوک و البته بهینه سازی آن توسط سازمان هوافضای وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ساخته و با بهره برداری از دو موشک «شاهین» و «شلمچه» (بر مبنای موشک MIM-23 HAWK) امروزه در ساختار رزمی نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران استفاده می شود.

در سامانه موشکی مرصاد تمامی رادارهای کشف، شناسایی و تعقیب هدف با نام های «کاشف»، «جویا» و «هادی» مورد بازبینی و ساخت دوباره قرار گرفته است که علاوه بر آنکه برد شناسایی نسبت به نمونه مادر بهبود و افزایش یافته، توانایی بهره برداری و تعمیرات سریع تر را نیز داراست.

سامانه مخابراتی دوربرد هوافضایی آسمان

سامانه مخابراتی دوربرد هوافضایی آسمان که به منظور ایجاد ارتباطات امن و پایدار با برد 150 کیلومتر، برای نخستین بار مورد بهره برداری قرار گرفت، ضمن آنکه در بُعد مقابله با جنگ الکترونیک و سایبری نیز سامانه کنترل و فرماندهی «فکور» اقدام به پایش دقیق اطلاعات تبادل شده بین یگان ها جهت جلوگیری از هرگونه اختلال کرد.

لازم به ذکر است که هواپیماهای رهگیر نیروی هوایی به عنوان یکی از ارکان مهم پدافند هوایی ایفای نقش می کنند و حضور آنها به واسطه سرعت بالا و حضور در مناطق مختلف درگیری در حداقل زمان همواره مورد اهمیت واقع شده و در حقیقت سکوهای هواپایه پرتاب موشک محسوب می شوند که با بهره گیری از هدایت کارکنان مجرب پدافند هوایی در ایستگاه های راداری و اطلاع از موقعیت دقیق هدف در آسمان و خطرات حاضر در منطقه با شناسایی توسط نهایی اهداف با رادار جنگنده اقدام به رهگیری و در صورت لزوم انهدام هواپیمای متخاصم با بهره گیری از موشک های حرارتی و هدایت راداری می کنند.

در تمرینات نهایی، ابتدا سامانه موشکی مرصاد مستقر در جزیره خارک پس از 27 سال (پایان جنگ تحمیلی) اقدام به شلیک یک تیر موشک شلمچه به سمت پهپاد متخاصم بر فراز خلیج فارس کرد. این تمرین از آنجا اهمیت دارد که منطقه جزیره خارک مشرف به شاهراه حیاتی جهانی انرژی و همچنین مراکز مهم ذخایر نفتی و پایانه های صادراتی از اهمیتی ویژه برای کشورمان برخوردار است.

سرجنگی این موشک با وزن 217 کیلوگرم از نوع ترکش شونده شدیدالانفجار است که با بهره گیری از فیوز مجاورتی می تواند مستقیما به هدف برخورد کرده یا در نزدیکی آن منفجر شود.

S200 که سیستمی پدافندی جهت پوشش ارتفاع بالا و در برد بالاست، در دهه 70 شمسی از شوروی سابق خریداری شد و برای پوشش خلا نبود سامانه ارتفاع بالا که در طی جنگ تحمیلی موجب نفوذ هواپیماهای بلند پرواز MiG-25 عراقی می شد (که با تهیه سیستم موشکی بردبلند HQ-2 از چین و هدف قرار گرفتن یک فروند از آنان توسط موشک فینیکس جنگنده F-14 تامکت تا حدی خنثی گردید) وارد سازمان رزم هوایی کشورمان شد.

S200 که 10متر طول دارد، موشکی سنگین با وزن 7 تن است که قابلیت دستیابی به ارتفاع بالا (از 1000 پا تا حداکثر 130000 پا) و برد بالا (حداکثر 300 کیلومتر) را داراست که از سوخت مایع بهره گرفته و جهت شلیک و رسیدن به ارتفاع مورد نظر در حداقل زمان از 4 بوستر کمکی سوخت جامد نیرو می گیرد.

سرجنگی این موشک با وزن 217 کیلوگرم از نوع ترکش شونده شدیدالانفجار است که با بهره گیری از فیوز مجاورتی می تواند مستقیما به هدف برخورد کرده یا در نزدیکی آن منفجر شود ضمن آنکه با قابلیت هدایت نیمه فعال راداری و سرعت 2500 متر بر ثانیه می تواند به هدف مورد نظر دست یابد. فناوری به کار رفته در این سیستم نیز لامپ خلا بوده که در گذر زمان مورد ارتقا قرار گرفته است.

این سامانه تغییرات بسیاری را در کشورمان دیده است. نخست آنکه موشک های  S200 با توجه به زمان طولانی پس از خرید، مورد بهینه سازی و همچنین عمردهی واقع شده اند تا عملکرد مناسب را در شرایط لزوم داشته باشند، ضمن آنکه سامانه رادار کنترل آتش S200 نیز که با نام 5N62 شناخته شده و رادار هشدار اولیه (مادر) با نام 5N84A مورد بهسازی واقع شده که از جمله آن می توان به دیجیتال کردن بخش اعظمی از آن و حذف فناوری لامپ خلا اشاره کرد.

این سیستم علاوه بر کارکرد با بخش های مختلف خود همانند رادار هشدار اولیه و رادار شناسایی و درگیری می تواند با دیگر اجزای قرارگاه پدافند هوایی به صورت هماهنگ عمل کند که از جمله آن سامانه بومی تلاش است. پس از تست سامانه S200، نوبت به اصلی ترین عنصر حاضر در رزمایش یعنی سامانه بومی «تلاش» رسید.
منابع :خبرگزاری فارس / خبرگزاری تسنیم / خبرگزاری ایسنا